Kreatywność to w ostatnich czasach bardzo modne słowo. Wszędzie słyszymy „bądź kreatywny”, „myśl niestandardowo” czy bardziej wykwintnie – „think out-of-the-box”. No i super, ale co zrobić, kiedy wszystko wokół nam w tym przeszkadza? Spróbuję zatem przeanalizować jak przystosować wnętrza w biurach do pracy kreatywnej. Zanim jednak zacznę pozwolę sobie na krótkie wprowadzenie. Według Słownika Języka Polskiego kreatywność to tworzenie czegoś nowego lub oryginalnego. Często zamiennie mówimy o kimś, że jest twórczy bądź pomysłowy. Generalnie dotyczy to umiejętności, którą każdy z nas posiada od dziecka, a częściowo zanikającej wraz z wiekiem.

Jest wiele czynników ograniczających twórcze myślenie. Poczynając od czasów dzieciństwa, poprzez system edukacji, a na wpływie społeczeństwa i środowisku pracy kończąc. Generalnie zdolność do bycia pomysłowym maleje wraz z rozpoczęciem edukacji szkolnej, kiedy zostają nam narzucone określone wytyczne dotyczące np. tylko jednej prawidłowej analizy wiersza. Nie lepiej sytuacja wygląda w pracy – nie pomaga uniformizacja ubrania, standaryzacja sposobu myślenia i działania.

Nie oznacza to, że nie ma sposobów na pobudzenie ukrytej kreatywności lub jej zwiększenie. Tu z pomocą przychodzą nowoczesne modele przywództwa i odpowiednio stymulujące otocznie stanowiska pracy.

Jako projektant wnętrz coraz częściej jestem proszona o zaprojektowanie powierzchni tak, by wpływała na kreatywność pracowników. Ale co to tak naprawdę znaczy? Poniżej spróbuję przedstawić kilka rozwiązań, które według badań i obserwacji mają wpływ na to, jak pracujemy.

Po pierwsze potrzebne jest miejsce na uboczu, gdzie pozbawieni bodźców wizualnych czy dźwiękowych będziemy mogli się skupić. Według brytyjskiego psychologa Adriana Furnham najwięcej dobrych pomysłów powstaje, gdy pracujemy samodzielnie. Nie obawiamy się wtedy krytyki, ani nie ulegamy dominacji innych pracowników. Jednak, gdy przechodzimy do kolejnego etapu mającego na celu rozwój idei – dobrze jest to robić w grupie osób, gdzie każdy ma takie samo prawo głosu.

ROZWIĄZANIE – osobne pomieszczenie do samodzielnego myślenia, a na dalszym etapie do pracy w kilka osób.

Kolejnym ważnym aspektem jest ruch. Badacze londyńskiego Middlesex University dowiedli pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego na procesy poznawcze. Zaobserwowali oni, że grupa osób bezpośrednio po zajęciach ruchowych potrafiła przedstawić znacznie więcej rozwiązań na zadany problem niż grupa pozostająca w spoczynku. Potwierdzają to spostrzeżenia sportowców wyczynowych, którzy wskazują, że wysiłek „pozwala umysłowi uzyskać dostęp do nowych pomysłów, dotąd schowanych w podświadomości”.

Znacznie wcześniej, bo już na początku XX wieku w pozytywny wpływ ruchu na pomysłowość wierzył też sam Albert Einstein, niejednokrotnie spotykany podczas jazdy na rowerze w czasie opracowywania teorii względności.

ROZWIĄZANIE – stworzenie aktywnego chillout’u z nieśmiertelnymi piłkarzykami, dartem, stołem do ping-ponga, bieżnią czy drabinką do ćwiczeń.

W opozycji do ruchu umieścić można potrzebę snu. Nie od dziś mówimy, że „musimy się przespać z problemem”. W 2009 roku przebadano kalifornijskich studentów pod kątem zapadania w sen i wchodzenia w fazę REM. Okazało się, że uczniowie, którzy doświadczyli fazy REM byli o 40% skuteczniejsi w rozwiązywaniu problemu od tych, którzy nie spali w ogóle lub nie weszli w fazę REM.

ROZWIĄZANIE – wyciszona i umożliwiająca zaciemnienie przestrzeń w biurze pozwalająca na drzemkę na leżaku, kanapie czy hamaku.

Zamiast snu zmęczeni pracownicy mogą potrzebować chwili spokoju i relaksu. Jest to bardzo ważne dla tych, którzy biegają z jednego spotkania na drugie i ciągle mają przyspieszony puls czy podniesione ciśnienie. Odpoczynek jak się okazuje również ma znamienny wpływ na naszą pomysłowość. Błądzące myśli po tematach niezwiązanych z problemem mogą nasunąć nam poszukiwane rozwiązanie. Któż z nas nie pamięta historii kąpieli Archimedesa, podczas której wpadł na pomysł jak udowodnić czy korona króla Syrakuz jest z prawdziwego złota. Ta kąpiel dała początek sformułowaniu znanego nam prawa Archimedesa dotyczącego siły wyporu.

ROZWIĄZANIE – stworzenie miejsca z dala od zgiełku, z leżankami, sofami czy nawet materacami. Muzyka / słuchawki, VR z widokami morza / lasu etc.

Wszyscy wielcy biznesmeni jak jeden mąż mówią, aby zapisywać wszystkie pomysły, nawet te najbardziej abstrakcyjne. Nie bez znaczenia jest też sposób w jaki to robimy. Zapisując coś na papierze czy tablicy aktywujemy więcej obszarów mózgu niż wklepując coś na klawiaturze.

ROZWIĄZANIE – zaopatrzenie sal do pracy kreatywnej w różnego rodzaju rozwiązania do notowania, takie jak tablica sucho ścieralna, farba, tapeta albo szkło do pisania, a także zwyczajny, stojący flipchart lub rolka papieru przyczepiona do ściany.

Na nasze samopoczucie i umiejętność kreatywnego myślenia wpływają także dźwięki. Zbyt głośna muzyka, ale także i totalna cisza nie są wskazane podczas procesu twórczego. Idealnym rozwiązaniem jest puszczenie w tle delikatnej melodii.

ROZWIĄZANIE – zainstalowanie głośników w pomieszczeniach służących do twórczego myślenia. Ewentualnie puszczanie muzyki z laptopa.

Nie od dziś wiemy, że kolor czerwony nas denerwuje, a zielony czy niebieski uspokaja. Jednak jak ze wszystkim, także w kwestii doboru kolorów potrzebny jest umiar. Nie musimy od razu kupować wszystkich mebli w zielonym kolorze ani malować ściany na niebiesko. Ważne jest, aby w momencie aranżacji przestrzeni pobudzających kreatywność zasięgnąć rady projektanta wnętrz.

ROZWIĄZANIE – umiejętny dobór kolorów, wzorów oraz dodatków, np. w postaci tapety czy grafiki ściennej.

Wszystkie powyższe przykłady to tak na dobrą sprawę zestaw maksimum, z którego każdy wybiera co mu najbardziej będzie odpowiadać. W moim przypadku do kreatywnej pracy sprawdza się przestrzeń z dala od ludzi, wypełniona różnymi siedziskami typu kanapa czy pufa. Pozwala mi to na przybranie dowolnej pozycji do siedzenia bez obaw, że ktoś mnie wyśmieje. Dodatkowo uwielbiam pisać – więc koniecznie musi być tablica oraz możliwość słuchania muzyki. Tyle o mnie, a co ty byś wybrał/wybrała dla siebie?